Catégorie Nieuws

Hoe kan opvang in woonzorgcentra verbeterd worden?

Er zijn ongeveer 1.500 erkende woonvoorzieningen voor ouderen in België. Het gaat om vzw’s, particuliere of openbare woonzorgcentra die opvang bieden aan zowel zelfredzame als zorgbehoevende ouderen. In deze voorzieningen is de kwaliteit van de zorg over het algemeen goed. Verschillende deskundigen pleiten echter ervoor om de leefomgeving van deze woonvoorzieningen aantrekkelijker te maken.

Ouderen maken een steeds groter deel uit van onze samenleving en de levensverwachting van mensen blijft stijgen. De vergrijzing van de bevolking roept echter ook veel vragen op met betrekking tot de huisvesting en de opvang van zorgbehoevende ouderen binnen een aangepaste woonvoorziening.

Woonzorgcentra zijn in de eerste plaats een plek om te wonen

Naarmate mensen ouder worden, is de kans groter dat zij getroffen worden door een slopende ziekte zoals osteoporose, artrose of de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Dergelijke ziekten kunnen de zelfredzaamheid van de betreffende persoon aantasten en ertoe leiden dat deze hulp nodig gaat hebben bij dagelijkse activiteiten. Woonzorgcentra beschikken over een compleet zorgteam dat de nodige medische en paramedische zorg kan verlenen. Hoewel er de afgelopen jaren alternatieve vormen van woonzorg zijn ontstaan, zoals servicewoningen en groepshuisvesting, zijn deze niet noodzakelijkerwijs geschikt voor ouderen die zeer afhankelijkheid zijn van zorg en of die lijden aan een vergevorderd stadium van de ziekte van Alzheimer. Deskundigen zijn van mening dat woonzorgcentra meer aandacht moeten geven aan individuele vrijheid en initiatieven van bewoners. Er is steeds meer vraag naar minder formele en institutionele voorzieningen. Ouderen en hun families hebben vaker de voorkeur voor kleinschalige, meer huiselijke opvang. Directies van woonzorgcentra zijn zich bewust van deze veranderende behoeften. Tegenwoordig komen woonzorgcentra dan ook met een steeds uitgebreider aanbod van activiteiten. Denk hierbij aan recreatieve activiteiten, therapeutische behandelingen, uitstapjes, workshops en samenwerking met niet-leeftijdsgenoten. Zorg is weliswaar essentieel, maar mag niet het zwaartepunt vormen van de opvang in een woonzorgcentrum. Het is belangrijk dat woonzorgcentra zich meer te gaan richten op een minder gemedicaliseerde visie op woonzorg voor ouderen en er alles aan gaan doen om van deze woongelegenheden vooral een prettige woonomgeving te maken.

Eenzaamheid is erger dan Covid

De coronacrisis (Covid-19) heeft ons een geweldige les geleerd over de prioriteiten die wij als samenleving moeten stellen met betrekking tot gezond ouder worden. Angst en voorzichtigheid zijn zeker verdedigbare redenen geweest uit voorzorg en veiligheid. De coronamaatregelen hebben ons echter ook parten gespeeld. Zo hebben de verschillende lockdowns zware gevolgen gehad voor de geestelijke gezondheid van thuiswonende ouderen en bewoners in de woonzorgcentra. We weten tegenwoordig allemaal hoe nauw lichamelijke en geestelijke gezondheid met elkaar verbonden zijn. De lockdowns hebben onze bewegingsvrijheid ingeperkt en voor een beangstigende situatie voor ouderen gezorgd. De coronacrisis heeft ons bewuster gemaakt van het belang van een sociaal leven voor ouderen.

Hoe zouden woonzorgcentra er in de toekomst uit moeten zien?

Hoewel er in veel Belgische woonzorgcentra al een nieuwe dynamiek op gang is gekomen, is er uiteraard nog ruimte voor verbetering. Rusthuizen Plus draagt ook bij aan deze ontwikkeling en organiseert sinds enkele jaren een grote schilderwedstrijd in de Belgische en Franse woonzorgcentra. Bewoners van de woonzorgcentra kunnen zich hiervoor inschrijven met hulp van de activiteitenbegeleiders van de instelling. Vorig jaar won een prachtig Belgisch kunstwerk de derde plaats onder duizenden inzendingen voor de wedstrijd. Binnenkort starten we met de editie van 2023. Het team van Rusthuizen Plus nodigt alle bewoners van de woonzorgcentra van harte uit om deel te nemen.

Daarnaast is er door deskundigen uit de sector een aantal aanbevelingen gedaan om het dagelijks leven van bewoners in woonzorgcentra te verbeteren. Zij wijzen met name op het belang om de bewoners veel keuzevrijheid te geven en hen te betrekken bij de leefwijze in, de organisatie van en de beslissingen binnen de instelling. Ook het behoud van de autonomie is van fundamenteel belang. De directies van de instellingen zijn zich bewust van de grote uitdaging die dit betekent voor elke bewoner. Een ander advies is om de witte doktersjas op de locaties af te schaffen en bewoners op een meer informele en persoonlijke wijze te benaderen. Een warme en huiselijke inrichting van de woonomgeving heeft ook een positieve invloed op het welbevinden van de bewoners. Medische apparatuur, trolleys en andere elementen die aan een ziekenhuis doen denken, zouden minder zichtbaar aanwezig moeten zijn.

Het doel is om gastvrije, warme en vriendelijke ruimtes te creëren die de nadruk leggen op individuele vrijheid en het behoud van autonomie. De sfeer is net zo belangrijk als de zorg. Het is belangrijk dat onze samenleving de doelgroep minder medicaliseert en meer aandacht besteedt aan het geestelijk welzijn van ouderen. Het model van de woonzorgcentra zou meer moeten gaan lijken op het model van thuiszorg in plaats van die van een ziekenhuis. Zowel particuliere als openbare instellingen hebben zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld om ervoor te zorgen dat ze kunnen aansluiten op de veranderde wensen en behoeften. Er moeten nog vele wegen worden verkend, maar het ziet ernaar uit dat we in de toekomst steeds meer in de richting van een nieuw model van huisvesting voor ouderen zullen gaan.

bron: en marche.be