Diabetes bij ouderen, symptomen, behandelingen en nieuwe technieken

In 2017 werd het percentage Belgen met de diagnose diabetes geschat op 6,1%. En het aantal neemt alleen maar toe. De ziekte komt vooral voor bij mannen onder de 20 jaar en bij ouderen, vooral na de 80 jaar. Naast aandacht voor de symptomen, de risicofactoren en nieuwe wetenschappelijke inzichten, geeft Wereld Diabetesdag ons een goede reden om dieper in te gaan op een ziekte die senioren nauw treft.

Wat is diabetes ?

Vind een Rusthuis in België

Diabetes is een chronische ziekte die niet te genezen is, maar wel onder controle gehouden kan worden en daarvoor bestaan medicijnen. De ziekte wordt gekenmerkt door een gebrek aan insuline of het niet meer functioneren van de insuline. Insuline is nodig om glucose de cellen te laten indringen en zo het lichaam te voorzien van de energie die het nodig heeft. Als glucose de cellen niet meer kan binnendringen, hoopt de glucose zich op in het bloed en veroorzaakt het hyperglykemie, ofwel een verhoging van de suikerspiegel. Op termijn kan hyperglykemie leiden tot talrijke complicaties aan de ogen, nieren, zenuwen, hart en bloedvaten.

We onderscheiden twee vormen van diabetes: type 1 en type 2. Type 1-diabetes wordt ook insulineafhankelijke diabetes genoemd en komt slechts in ongeveer 10% van de gevallen voor. We weten nog maar weinig over de oorzaken van deze auto-immuunziekte. Bij deze vorm van diabetes maakt de alvleesklier niet de insuline aan die het lichaam nodig heeft. Deze vorm komt met name voor bij jongeren. Mensen met diabetes type 1 zijn daarom afhankelijk van dagelijkse insuline-injecties of een insulinepomp. Insulineresistente diabetes of diabetes type 2 komt voor in 90% van de gevallen. Bij deze vorm van diabetes reageert het lichaam niet meer op insuline en komt er te veel glucose in het bloed (hyperglycemie). Dit komt omdat er onvoldoende insuline wordt geproduceerd of omdat de insuline niet meer goed werkt. Deze vorm van diabetes komt over het algemeen voor bij personen van 40 jaar en ouder.

Wat zijn de oorzaken van diabetes ?

Of het nu gaat om type 1- of type 2-diabetes, er zijn bepaalde factoren zoals genetische aanleg en familiegeschiedenis die het risico op de ziekte vergroten. Net zoals bepaalde criteria als leeftijd, geslacht en etniciteit. Bovendien is de invloed van omgevings- en voedingsfactoren aangetoond. Overgewicht, een zittende levensstijl, zwaarlijvigheid en gebrek aan lichaamsbeweging zijn de belangrijkste oorzaken van diabetes. Het zijn kenmerken die verband houden met levensstijl en bepaalde eetgewoonten.Daarnaast zouden sommige economische factoren en sociale verschillen de regio-gebonden afwijkingen op het gebied van diabetes nog eens versterken. In de meer achtergestelde gebieden kan diabetes aanzienlijk meer voorkomen dan in de meer bevoorrechte gebieden. Levensstijl en gebrekkige zorg zouden deze verschillen inderdaad kunnen verklaren. Er is meer dan éen overheersende factor. Het ontstaan van diabetes wordt eerder verklaard door de combinatie van verschillende risicofactoren, dan door slechts één overheersende factor.

Diabetes bij ouderen

De gemiddelde leeftijd van mensen met diabetes is 65 jaar en 25% van de mensen met diabetes is 75 jaar of ouder. Ouderen brengen hun tijd meer zittend door, komen sneller aan en hebben vaak minder lichaamsbeweging. Zij zullen daarom hun eetgewoontes moeten aanpassen. Zo moeten ouderen meer op hun voeding letten, zo veel mogelijk suikers en vetten vermijden en meer groenten en evenwichtig samengestelde maaltijden eten. Aangezien spanning ook een risicofactor voor diabetes kan zijn, kunt u beter professionals inschakelen om bepaalde zorgen te delen, moeilijkheden die verband houden met de leeftijd te bespreken en deze periode op een positieve en bevredigende manier te benaderen.

Voor 65-plussers, de bevolkingsgroep waar diabetes het meeste voorkomt, blijft het een uitdaging om een vroege diagnose te stellen om de effecten van de ziekte onder controle te houden en bepaalde complicaties te voorkomen. Symptomen zijn soms moeilijk te herkennen en kunnen worden aangezien voor normale ouderdomsverschijnselen. Om diabetes tijdig te ontdekken, is belangrijk om uw gezondheid in de gaten te houden en regelmatig uw arts te vragen een ​​bloedtest af te nemen.

Hoe herkent u de symptomen van diabetes ? 

De symptomen van diabetes kunnen zich onopvallend ontwikkelen en zonder een gerichte controle kan het enkele jaren duren voordat de diagnose wordt gesteld. Vaak wordt de ziekte ontdekt omdat deze veel organen en functies in het lichaam aantast. De belangrijkste symptomen van diabetes zijn: vermoeidheid en slaperigheid, intense dorst, frequente aandrang om te plassen, overmatig hongergevoel, onverklaarbaar gewichtsverlies, langzame genezing van wonden, gevoelloosheid en tintelingen in handen en voeten, wazig zien of infectie van organen, geslachtsdelen en blaas. Deze symptomen zijn echter niet voldoende om de conclusie te trekken dat u diabetes heeft; alleen een gerichte bloedtest die geglyceerd hemoglobine (HbA1c) meet, kan het exacte suikerniveau in het bloed bepalen.

Hoe wordt diabetes type 2 behandeld ?

De juiste behandeling is afhankelijk van het percentage geglyceerde hemoglobine dat wordt aangetoond door middel van de bloedtest. Aan een hoog percentage HbA1c in het bloed kunnen we zien of iemand aan diabetes lijdt. Een serieuze diabetespatiënt wordt meestal eerst behandeld met insuline-injecties. Vervolgens zal de patiënt zijn suikerwaarden stabiel moeten houden met behulp van medicijnen en een gezonde levensstijl. Bij een waarde gelijk aan of groter dan 6, wordt de patiënt al als diabeet beschouwd. In eerste instantie wordt orale medicatie voorgeschreven en kan dit voldoende zijn. Bij een lager percentage, maar dicht bij 6, wordt de persoon volgens de WHO-criteria als een prediabetespatiënt beschouwd. De patiënt heeft nog geen diabetes, maar loopt het risico diabetes te ontwikkelen. Voor veel patiënten waarbij prediabetes is vastgesteld, kunnen het behouden een redelijk gewicht, het veranderen van eetgewoontes en regelmatig sporten voldoende zijn om de bloedglucosespiegel onder controle te houden en complicaties te voorkomen. Vaak wordt er na 3 maanden opnieuw gecontroleerd of de nieuwe levensstijl effect heeft. 

Welke vooruitgang heeft de wetenschap geboekt op het gebied van de controle en behandeling van diabetes?                                             

Diabetes vaststellen door middel van oogcontrole

Volgens een recente studie van Britse onderzoekers zou het mogelijk zijn om de voortekenen van diabetes type 2 in de lens van het oog waar te nemen. Het zou gaan om voortekenen ​​van prediabetes, zelfs voordat de eerste symptomen optreden. De autofluorescentie van de lens maakt het mogelijk om bepaalde stoffen (AGE's) te ontdekken die chronische hyperglykemie voorspellen. Het onderzoek vond plaats bij een klein aantal deelnemers en bevestigde de toename van deze stoffen in de lens van mensen met diabetes en prediabetes. Overtuigende resultaten die, bij onderzoek op grote schaal, de vroege opsporing van diabetes zou kunnen bevestigen.

Kan een capsule insuline-injecties vervangen?

Eén van de grootste beperkingen van diabetespatiënten zijn de insuline-injecties die de persoon zichzelf regelmatig moet toedienen. Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology hebben de eerste proeven op varkens gedaan met een ultrageavanceerde capsule die insuline even efficiënt toedient als onderhuidse injectie. Het was nodig om een ​​oplossing te vinden die bestand is tegen het maagzuur dat insuline afbreekt wanneer het oraal wordt ingenomen.  De onderzoekers proberen deze afbraak te voorkomen door in de capsule een biologisch afbreekbare micronaald op een veer te plaatsen die binnen één minuut insuline in het slijmvlies van de maag injecteert. De onderzoekers kwamen tot dit geavanceerde model door het schild van de Afrikaanse schildpad te observeren. De vorm van dit schild is zodanig, dat de schildpad automatisch weer terugrolt nadat hij op zijn rug is terechtgekomen.

In de volgende onderzoeksfase zou moeten worden vastgesteld of patiënten deze capsule inderdaad veilig kunnen gebruiken. Als die resultaten succesvol blijken, kan dit capsulesysteem worden gebruikt om vaccins, hormonen of antilichamen toe te dienen.

Over hetzelfde onderwerp: Diabetes bij ouderen: adviezen van een specialist

Bent u op zoek naar een assistentiewoning of een woonzorgcentrum? Of wilt u weten welke woonzorgcentra dagopvang bieden? De adviseurs van Rusthuizen Plus helpen u gratis bij alle stappen die u moet ondernemen.

Neem contact met ons op via telefoonnummer: 02 318 13 95.