Om uw familielid te helpen een woonzorgcentrum te vinden dat aansluit bij zijn of haar behoeften, is het belangrijk om de mate van hulpbehoevendheid vast te stellen. In België wordt deze hulpbehoevendheid beoordeeld aan de hand van precieze criteria die in de Katzschaal zijn vastgelegd. Wat is de Katzschaal? Hoe werkt deze beoordeling? Welke stappen moet u ondernemen?
.jpg)
Het overwegen van een besluit om naar een assistentiewoning of een woonzorgcentrum te gaan hangt natuurlijk af van de gezondheidstoestand - lichte handicap, mobiliteitsprobleem, aanhoudende reuma, falend gezichtsvermogen, depressieve gevoelens of gewoonweg de behoefte aan structuur en een veilige omgeving voor uw dierbare.
Bij grotere problemen wordt het noodzakelijker om voor een woonzorgcentrum te kiezen. Naast de gezondheidstoestand is het belangrijk om te beoordelen hoeveel uw familielid nog zelfstandig kan (zich wassen, naar het toilet te gaan...).
In België wordt de mate van hulpbehoevendheid beoordeeld op basis van de Katzschaal.
Het meten van de hulpbehoevendheid
§ De Katzschaal is ontwikkeld in 1970 en is één van de eerste methoden om de mate van hulpbehoevendheid van mensen te meten. Deze beoordelingsschaal bestaat uit verschillende criteria die het mogelijk maken de mate van hulpbehoevendheid van een persoon te beoordelen. Op basis van deze beoordeling kan vervolgens de zorg die de persoon nodig heeft, bepaald worden. Er wordt gekeken naar de dagelijkse activiteiten:
§ zich wassen
§ zich kleden
§ zich verplaatsen
§ toiletbezoek (met of zonder hulp)
§ (in)continentie
§ eten
Het beoordelingsformulier moet door de behandelend arts of verpleegkundige worden ingevuld. Vervolgens moet het ingevulde formulier naar de adviserend arts van het ziekenfonds van de betrokken persoon worden gestuurd. De aanvraag voor een vergoeding voor de dienstverlening of uitgebreide hygiënische verzorging moet vergezeld gaan van het Katzschaalformulier.
Beoordelingscriteria
De Katzschaal is een vragenlijst met 6 criteria voor het kunnen uitvoeren van alledaagse handelingen.
- Zichzelf wassen
- Aankleden
- Opstaan, zitten, liggen en zich verplaatsen
- Naar het toilet gaan
- Continentie
- Eten
Voor elk van deze criteria moet de arts of verpleegkundige een cijfer van 1 tot 4 geven, variërend van geen behoefte aan hulp tot totale verzorging.
Naast deze criteria is het ook de vraag of de persoon gedesoriënteerd is in tijd en ruimte.
De beoordeling van de mate van hulpbehoevendheid helpt bij de keuze voor het juiste woonzorgcentrum en de noodzakelijke zorg. Maar daarnaast is deze beoordeling belangrijk voor het bepalen van de hoogte van de toegekende financiële steun en de vergoedingen voor de geleverde verpleegkundige zorg.
De Katzschaal:
|
Criteria |
1 |
2 |
3 |
4 |
|
Zichzelf wassen |
kan zichzelf helemaal wassen zonder enige hulp |
heeft gedeeltelijke hulp nodig om zich te wassen boven of onder de gordel |
heeft gedeeltelijke hulp nodig om zich te wassen zowel boven als onder de gordel |
moet volledig worden geholpen om zich te wassen zowel boven als onder de gordel |
|
Aankleden |
kan zich helemaal aan- en uitkleden zonder enige hulp |
heeft gedeeltelijke hulp nodig om zich te kleden boven of onder de gordel (zonder rekening te houden met de veters) |
heeft gedeeltelijke hulp nodig om zich te kleden zowel boven als onder de gordel |
moet volledig worden geholpen om zich te kleden zowel boven als onder de gordel |
|
Transfer en verplaatsingen |
is zelfstandig voor de transfer en kan zich volledig zelfstandig verplaatsen zonder mechanisch(e) hulpmiddel(en) of hulp van derden |
is zelfstandig voor de transfer en voor zijn verplaatsingen, mits het gebruik van mechanisch(e) hulpmiddel(en) (kruk(ken), rolstoel, …) |
heeft volstrekte hulp van derden nodig voor minstens één van de transfers en/of zijn verplaatsingen |
is bedlegerig of zit in een rolstoel en is volledig afhankelijk van anderen om zich te verplaatsen |
|
Toiletbezoek |
kan alleen naar het toilet gaan, zich kleden en zich reinigen |
heeft hulp nodig voor één van de drie items: zich verplaatsen of zich kleden of zich reinigen |
heeft hulp nodig voor twee van de drie items: zich verplaatsen en/of zich kleden en/of zich reinigen |
heeft hulp nodig de drie items: zich verplaatsen en zich kleden en zich reinigen |
|
Continentie |
is continent voor urine en ontlasting |
is soms incontinent voor urine of ontlasting (inclusief blaassonde of kunstaars) |
is incontinent voor urine (inclusief mictietraining) of voor ontlasting |
is incontinent voor urine en ontlasting |
|
Eten |
kan alleen eten en drinken |
heeft vooraf hulp nodig om te eten of te drinken |
heeft gedeeltelijke hulp nodig tijdens het eten of drinken |
de patiënt is volledig afhankelijk om te eten of te drinken |
Personen worden ingedeeld in 5 categorieën, elk volgens nauwkeurige afhankelijkheidscriteria:
- Categorie 0: Lichamelijk en geestelijk volledig zelfredzaam.
- Categorie A: Betreft
- personen die lichamelijk afhankelijk zijn van hulp
- bij wassen, aankleden.
- personen die geestelijk afhankelijk zijn: gedesoriënteerd in tijd en ruimte maar volledig lichamelijk zelfredzaam.
- Categorie B: Betreft
- personen die lichamelijk afhankelijk zijn van hulp
- bij wassen, aankleden;
- bij bewegingen en verplaatsingen, naar het toilet gaan.
- personen die geestelijk afhankelijk zijn: gedesoriënteerd in tijd en ruimte en lichamelijk afhankelijk van hulp:
- bij wassen en aankleden.
- Categorie C: Betreft
- personen die lichamelijk afhankelijk zijn van hulp
- bij wassen, aankleden;
- bij bewegingen en verplaatsingen, naar het toilet gaan.
- Incontinent en/of hulp nodig bij het eten.
- Deze personen zijn geestelijk onafhankelijk van hulp.
- Categorie C dement:
- personen die lichamelijk afhankelijk zijn van hulp
- bij wassen, aankleden;
- bij bewegingen en verplaatsingen, naar het toilet gaan.
- Incontinent en/of hulp nodig bij het eten.
Deze personen zijn bovendien geestelijk afhankelijk van hulp.
Een woonzorgcentrum kiezen op basis van de Katzschaal
De Katzschaal kan u helpen bij het kiezen van de juiste vorm van woonzorg. Het is belangrijk om te weten dat het RIZIV de zorg in woonzorgcentra in verband met hulpbehoevendheid financiert. Woonzorgcentra ontvangen een vast bedrag per bewoner op basis van de mate van hulpbehoevendheid. Zij moeten dus voor elke inwoner de mate van hulpbehoevendheid aantonen.
Voor elke categorie geldt dat u een zorginstelling moet kiezen die aansluit bij de zorgbehoefte aan van uw familielid. Sommige woonzorgcentra hebben meer plekken voor bewoners in de B- en C-categorieën. Deze woonzorgcentra beschikken over meer personeel en over de specifieke uitrusting om deze bewoners de best mogelijke zorg te bieden.
Het is daarom heel belangrijk om naar deze kenmerken te kijken en te bepalen waar uw behoeften liggen. Niet alle woonzorgcentra beschikken bijvoorbeeld over het personeel en de uitrusting om gedesoriënteerde bewoners op te vangen. Alleen woonzorgcentra met een afdeling voorAlzheimerpatiënten of een beschermdeafdeling (Cantou) hebben alles in huis om deze personen de juiste zorg te bieden: medisch uitgerust bed, bewegingsruimte enz. In bepaalde woonzorgcentra wonen de gedesoriënteerde bewoners samen met de andere bewoners, waardoor ze makkelijker contact maken. De zorgteams van deze gemengde woonzorgcentra ondervinden hiervan dagelijks de voordelen.
Neem contact met ons op via telefoonnummer: 02 318 13 95. Samen met u gaan we op zoek naar een woonzorgcentrum dat aansluit bij uw zorgbehoeften, uw handicap, uw budget en uw woonplaats.
Heeft u een rusthuis nodig voor uzelf of uw dierbare?
Verklaring Franse gegevensbeschermingsautoriteit (CNIL) nr. 141035
